Hoe verder ik keek, hoe bozer ik werd.
Een paar maanden geleden keek ik naar de documentaire Buy Now: The Shopping Conspiracy (2024, geregisseerd door Nic Stacey). Een onthullende film over hoe grote merken je blijven verleiden tot kopen. En hoe ver ze daarin gaan.
Als marketeer ben ik me al langer bewust van de impact die marketing heeft. Maar deze documentaire liet me weer even haarfijn voelen: het huidige systeem is niet gericht op jouw welzijn. Het is gericht op winst. En die komt helaas vaak ten koste van mens, milieu en eerlijkheid.
Ik schreef er ook een LinkedIn post over:
Wat blijft hangen
De documentaire duurt 84 minuten, maar de nasmaak is veel langer voelbaar. Wat me het meest raakte? Dat recyclen – iets wat vaak als dé oplossing gepresenteerd wordt – het échte probleem niet oplost.
Het probleem zit namelijk niet alleen in wát we kopen, maar in hoeveel we kopen. En in het feit dat producten expres zó worden ontworpen dat ze snel kapot gaan. Zodat jij weer opnieuw moet kopen. Dat noemen ze geplande veroudering.
Of zoals een van de insiders in de documentaire zegt: “You’re not buying a product. You’re buying the next version too.”
De rol van marketing – en greenwashing
Als marketeer schuurt dit. Want ik weet: we kunnen mensen inspireren, verbinden en motiveren. Maar we kunnen ze ook manipuleren. En dat gebeurt helaas nog te vaak.
Greenwashing is daar een goed voorbeeld van. Bedrijven gebruiken duurzame termen, groene visuals en vage beloftes puur als verkooptruc. Het lijkt alsof je iets goeds doet door dat “groene” product te kopen. Terwijl het vooral goed is voor de verkoopcijfers.
Black Friday of Green Friday?
Black Friday is een van die acties waarbij dat contrast extra voelbaar is. Overal vliegen de aanbiedingen je om de oren. “Koop nu, grijp je kans!” Maar… hebben we dat écht allemaal nodig?
Gelukkig zie je ook een tegengeluid opkomen: Green Friday. Merken die bewust níet meedoen aan de koopgekte. Die hun webshop op zwart zetten, of juist extra aandacht vragen voor tweedehands, reparatie en bewust consumeren.
En dat is precies de boodschap die ik zelf ook wil meegeven.
Zo kun jij bewuster shoppen:
💚 Koop niet wat je niet nodig hebt
💚 Kijk eerst naar tweedehands of refurbished opties
💚 Kies voor merken die écht duurzaam zijn (en transparant over hun productieproces)
Niemand is perfect – en dat hoeft ook niet
Laat ik vooropstellen: ik ben ook niet heilig. Ik heb echt wel eens een impulsaankoop gedaan waar ik later spijt van had. Maar bewustwording is een proces. En het begint met stilstaan. Met vragen stellen. Met documentaires zoals deze kijken en je laten raken.
Want hoe meer we weten, hoe beter we kunnen kiezen. En hoe vaker we kiezen voor minder en beter, hoe groter het verschil dat we maken.
Heb jij Buy Now: The Shopping Conspiracy al gezien? En hoe kijk jij naar alle aanbiedingen? Ik ben benieuwd naar je gedachten – deel ze gerust. Misschien kunnen we elkaar inspireren.
Bron: https://www.filmvandaag.nl/film/140522-buy-now-the-shopping-conspiracy